Kościół pw. św. Zofii w Bobowej wyróżniony w konkursie „ZABYTEK ZADBANY”

W dniu 24 kwietnia 2019 r. w Muzeum Emigracji w Gdyni odbyła się uroczysta gala z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. Podczas uroczystości, w której uczestniczyła wiceminister kultury, Generalny Konserwator Zabytków Magdalena Gawin, osoby zaangażowane w ochronę i zachowanie dla przyszłych pokoleń narodowego dziedzictwa kulturowego otrzymały odznaczenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej oraz odznaczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ogłoszono także zwycięzców tegorocznej edycji konkursu „Zabytek Zadbany”, do którego Parafia Bobowa zgłosiła odrestaurowany kościół pw. Świętej Zofii. Podczas uroczystej gali Parafię i Gminę Bobowa reprezentowali: proboszcz parafii – ks. dr Marian Chełmecki oraz burmistrz Bobowej Wacław Ligęza.

 „Zabytek zadbany” to prestiżowy konkurs, który pełni rolę symbolicznego podziękowania zarządcom i właścicielom zabytków za ich troskę, za ich wkład, za to, że wzbogacają nasze dziedzictwo kulturowe. Chciałabym życzyć Polsce, aby coraz więcej samorządów rozumiało, czym jest dziedzictwo kulturowe, czym są zabytki i jak ważne są one dla naszej tożsamości – powiedziała podczas gali wiceminister Magdalena Gawin.

Jury konkursu poddało ocenie jakość i zakres prac budowlanych, konserwatorskich, restauratorskich, rewaloryzacyjnych prowadzonych przy zabytkach zgłoszonych do konkursu.

W kategorii „Utrwalanie wartości zabytkowej obiektu” Parafia Rzymskokatolicka pw. Wszystkich Świętych w Bobowej otrzymała WYRÓŻNIENIE „za wzorowo wykonane kompleksowe prace konserwatorskie zarówno we wnętrzu jak i na zewnątrz kościoła pw. św. Zofii w Bobowej, które powstrzymały degradację budowli oraz pozwoliły na wydobycie, uczytelnienie i utrwalenie jej wartości zabytkowej”.

Kościół pw. św. Zofii w Bobowej przed rozpoczęciem prac remontowych znajdował się w bardzo złym stanie technicznym. Ogromne zawilgocenia murów, zły stan techniczny elewacji i dachu jak i wnętrza kościoła nie pozwalał na prowadzenie w nim jakiejkolwiek działalności. Kościół ten był użytkowany jedynie raz w roku tj. na okoliczność Odpustu ku czci św. Zofii w Bobowej – Patronki Miasta Bobowa. Mając na względzie ogromną wartość historyczną, artystyczną i naukową obiektu zdecydowano się na podjęcie kroków celem odremontowania zabytkowej budowli.

Prace remontowo – konserwatorskie przy kościele pw. św. Zofii w Bobowej rozpoczęły się w 2012 r. od wykonania izolacji przeciwwilgociowej fundamentów, kanalizacji deszczowej i uzupełnienia instalacji odgromowej. Zadanie było realizowane zgodnie z opracowaną dokumentacją projektową i obejmowało wykonanie izolacji pionowych ścian fundamentowych oraz zabezpieczenie dolnych części tych ścian przez iniekcje. Ponadto wykonano hydroizolację powierzchni pionowych. Fundamenty ze względu na bardzo zły stan techniczny zostały wzmocnione poprzez podbicie (wzmocnienie konstrukcyjne). Kolejnym etapem było wykonanie kanalizacji deszczowej wokół kościoła w postaci ułożenia drenażu z rur z tworzyw sztucznych prowadzących do studzienek i wykonanie złoża filtracyjnego żwirowo-piaskowego. W celu zabezpieczenia obiektu konieczne było także uzupełnienie odgromienia dachu krytego gontem. Całkowity koszt zadania stanowił 277 000,00 zł z czego 70 000 stanowiła dotacja z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Także w roku 2012 dzięki dofinansowaniu uzyskanemu z budżetu Województwa Małopolskiego w kwocie 50 000,00 zł wykonano remont dachu zabytkowego kościoła polegającego na wymianie pokrycia dachowego, łacenia i obróbek blacharskich, elementów konstrukcyjnych dachu, wzmocnień, wymiany deskowania ściany szczytowej dachu,  impregnacji ogniowej elementów drewnianych, usunięcia zmurszałego pułapu na belkach stropu oraz wykonania pomostów komunikacyjnych.

W roku 2015 Parafia Bobowa przystąpiła do konserwacji drewnianego stropu w kościele pw. św. Zofii w Bobowej. Prace dotyczyły konserwacji i wzmocnienia stropu nad nawą, natomiast w roku 2016 przeprowadzono konserwację i wzmocnienie stropu nad prezbiterium.  Realizacja prac nie byłaby możliwa bez wsparcia finansowego Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie, który łącznie przeznaczył na ten cel kwotę 100 000 zł. Ponadto w roku 2016 r. przeprowadzono zabezpieczenie| i dezynsekcję ołtarza głównego z kościoła pw. św. Zofii w Bobowej, którą w kwocie 15 094,00 zł wsparł także Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Krakowie.

W 2015 roku  Parafia zrealizowała także zadanie pn. Remont konserwatorski dzwonnicy przy kościele pw. św. Zofii w Bobowej, które  dotyczyło: izolacji fundamentów, wzmocnienia i zabezpieczenia reliktów tynków i wymiany poszycia z gontów. Łączna wartość w/w prac wyniosła 57 331,44 zł brutto, z czego 30 000,00 zł stanowiła dotacja ze środków Województwa Małopolskiego, zaś 15 000,00 zł wyniosła dotacja z budżetu Gminy Bobowa.

W roku 2016 także przystąpiono do I etapu remontu wnętrza kościoła. Zakres prac obejmował wykonanie: konserwacji tynków i polichromii (pow. ok 570 m²), w tym usunięcie wtórnych pobiał i monochromii oraz nieprawidłowych uzupełnień tynkiem, odsłonięcie, utrwalenie i zabezpieczenie pozostałości polichromii. Ponadto w partiach przyposadzkowych konieczne było zastosowanie specjalistycznych tynków szerokoporowatych magazynujących sole. Zakres prac obejmował również konserwację kamiennych portali, obramień okiennych w tym odczyszczenie, uzupełnienie ubytków, impregnacje, modernizacje instalacji elektrycznej. Całkowity koszt prac wyniósł 262 820,76 zł z czego 118 113,62 zł stanowiła dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W latach 2017 -2018 prowadzono prace polegające na remoncie konserwatorskim ścian zewnętrznych kościoła w tym wykonaniu konserwacji elewacji, portali drzwiowych i okiennych, metaloplastyki oraz drzwi.

Prace były realizowane w ramach zadań współfinansowanych ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w łącznej kwocie: 180 000,00 zł, oraz ze środków budżetu Gminy Bobowa w kwocie – 65 000,00 zł.

Ponadto w roku 2017 Parafia w Bobowej podjęła się kompleksowej renowacji pozostałych elementów kościoła tj. wykonania konserwacji posadzki oraz wyposażenia ruchomego tj.: ołtarza głównego, dwóch ołtarzy bocznych z obrazami i złoceniami, kropielnicy, ambony, chóru, balasek, stelli w prezbiterium, konserwacji obrazów ( obraz Ukrzyżowanie, Matki Bożej Bolesniej, św. Idzi, św. Antonii, Veraicon), krucyfiks, epitafium marmurowe, mosiężne, prospekt organowy, lampka wieczna, żyrandol, ławki oraz rekonstrukcja 12 brakujących ławek). Zakres prac przewidywał także wykonanie alejek z płyt kamiennych wokół kościoła oraz wykonanie instalacji fotowoltaicznej na potrzeby działalności prowadzonej w kościele. W/w prace były realizowane w ramach projektu pn. Wyeksponowanie dziedzictwa i rozszerzenie funkcji zabytkowych obiektów sakralnych w Bobowej, poprzez wykonanie prac remontowych, budowlanych i konserwatorskich. Na realizację przedmiotowego projektu, który swoim zakresem oprócz kościoła pw. św. Zofii obejmuje także XIV–wieczny kościół pw. Wszystkich Świętych w Bobowej, Parafia uzyskała dofinansowanie w wysokości 1 982 342,25 zł z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 działanie: Rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego Poddziałanie: Ochrona i opieka nad zabytkami. Całkowity koszt prac przy kościele pw. św. Zofii w Bobowej w ramach projektu wyniósł 1 121 292,99 zł, z czego dofinansowanie stanowiło 824 087,99 zł.  Dzięki realizacji wszystkich wyżej wymienionych prac możliwe było całościowe odremontowanie gotyckiego kościoła pw. św. Zofii, który został poświęcony i oddany do użytku 15 maja 2018 roku.

Szereg wykonanych prac oraz poniesione dotychczas nakłady finansowe jednoznacznie wskazują na duże zaangażowanie Parafii w ratowanie dziedzictwa kulturowego regionu. Kościół pw. św. Zofii bowiem jest istotnym elementem bobowskiej historii i krajobrazu, a św. Zofia jest patronką Miasta Bobowa.

Uzyskanie i prawidłowe rozliczenie szeregu dofinansowań pozwoliło na całościowe odremontowanie tej cennej pod względem  historycznym i artystycznym budowli. Realizacja wszystkich w/w zadań pozwoliła na wykorzystanie zabytkowego kościoła, dotychczas zamkniętego i opuszczonego, nie tylko na cele sakralne ale także kulturalne i turystyczne.

W odremontowanym kościele pw. św. Zofii w Bobowej odbywa się szereg wydarzeń kulturalnych m.in. Imieniny św. Zofii w dniu odpustu ku czci św. Zofii, Oratorium z okazji 40-tej rocznicy wyboru papieża Jana Pawła II, koncert kolęd i pastorałek w wykonaniu zespołu Pectus.